3.1 Οι λίστες (lists) στην Python

Στην Python, οι λίστες (lists) χρησιμοποιούνται για να αναπαραστήσουν πίνακες ή συλλογές στοιχείων. Μια λίστα μπορεί να περιέχει στοιχεία διαφορετικών τύπων δεδομένων, όπως αριθμούς, κείμενα, λεξικά, συναρτήσεις και άλλα. Για να δημιουργήσουμε μια λίστα, χρησιμοποιούμε τις αγκύλες [] και δίνουμε τα στοιχεία χωρισμένα με κόμματα..

Παράδειγμα:

my_list = [1, 2, 3, 4, 5]  # Δημιουργία μιας λίστας με τις τιμές 1, 2, 3, 4, 5
print(my_list)  # Εκτύπωση της λίστας my_list

Ο κώδικας απλά εκτυπώνει τη λίστα my_list. Η λίστα περιέχει τις τιμές 1, 2, 3, 4, 5. Έτσι, όταν εκτελείται η εντολή print(my_list), θα εμφανιστεί η λίστα [1, 2, 3, 4, 5] στην έξοδο του προγράμματος.

Μπορούμε να προσθέσουμε στοιχεία στη λίστα μας χρησιμοποιώντας τη μέθοδο append():

my_list.append(6)  # Προσθήκη του αριθμού 6 στο τέλος της λίστας my_list
print(my_list)  # Εκτύπωση της ενημερωμένης λίστας my_list

Ο κώδικας προσθέτει τον αριθμό 6 στο τέλος της λίστας my_list και στη συνέχεια εκτυπώνει την ενημερωμένη λίστα. Με άλλα λόγια, η εντολή my_list.append(6) προσθέτει τον αριθμό 6 στο τέλος της λίστας my_list, επηρεάζοντας τη λίστα αυτή, και η εντολή print(my_list) εκτυπώνει την ενημερωμένη λίστα my_list στην οθόνη.

Μπορούμε να ανακτήσουμε ένα στοιχείο συγκεκριμένης θέσης της λίστας χρησιμοποιώντας τον αντίστοιχο δείκτη. Οι δείκτες στην Python ξεκινούν από το 0, οπότε το πρώτο στοιχείο της λίστας έχει δείκτη 0, το δεύτερο στοιχείο έχει δείκτη 1 και ούτω καθεξής.

my_list = [10, 20, 30, 40]

# Ανάκτηση στοιχείου από συγκεκριμένη θέση
element = my_list[2]
print(element)  # Εκτύπωση: 30

Στον παραπάνω κώδικα, έχουμε μια λίστα my_list με τέσσερα στοιχεία. Χρησιμοποιούμε τον δείκτη [2] για να ανακτήσουμε το στοιχείο στην τρίτη θέση της λίστας. Αυτό το στοιχείο είναι το 30. Το εκτυπώνουμε στη συνέχεια και θα δούμε το αποτέλεσμα 30 στην έξοδο του προγράμματος.

[adinserter block=”2″]

Μπορούμε να αλλάξουμε την τιμή ενός στοιχείου στη λίστα χρησιμοποιώντας τον αντίστοιχο δείκτη. Ας δούμε ένα παράδειγμα:

my_list = [10, 20, 30, 40]

# Αλλαγή της τιμής ενός στοιχείου
my_list[2] = 35

print(my_list)  # Εκτύπωση: [10, 20, 35, 40]

Στον παραπάνω κώδικα, αλλάζουμε την τιμή του στοιχείου στην τρίτη θέση της λίστας my_list από 30 σε 35 χρησιμοποιώντας τον δείκτη [2]. Αφού εκτελέσουμε αυτήν την ενέργεια, εκτυπώνουμε την λίστα και θα δούμε το αποτέλεσμα [10, 20, 35, 40] στην έξοδο του προγράμματος.

Αν έχουμε μια λίστα με ονόματα CPU και θέλουμε να αποθηκεύσουμε τα ονόματα αυτά σε μεμονωμένες μεταβλητές, μπορούμε να το κάνουμε ως εξής:

cpu_names = ["Intel i7", "AMD Ryzen", "ARM Cortex"]

cpu1 = cpu_names[0]
cpu2 = cpu_names[1]
cpu3 = cpu_names[2]

print(cpu1)  # Εκτύπωση: Intel i7
print(cpu2)  # Εκτύπωση: AMD Ryzen
print(cpu3)  # Εκτύπωση: ARM Cortex

Στον παραπάνω κώδικα, αποθηκεύουμε τα ονόματα των CPU στη λίστα cpu_names. Στη συνέχεια, χρησιμοποιούμε τους αντίστοιχους δείκτες για να αποθηκεύσουμε τα ονόματα αυτά σε μεμονωμένες μεταβλητές cpu1, cpu2, cpu3. Τέλος, εκτυπώνουμε τις μεταβλητές αυτές και θα δούμε τα ονόματα των CPU στην έξοδο του προγράμματος.

Στην Python, τα στοιχεία ενός πίνακα αναφέρονται με τον δείκτη τους, ο οποίος ξεκινά από το 0. Για παράδειγμα, αν έχουμε τον πίνακα my_array, μπορούμε να αναφερθούμε στο πρώτο στοιχείο του πίνακα με την εντολή my_array[0].

Παράδειγμα:

my_array = ["apple", "banana", "cherry"]  # Δημιουργία λίστας με τα στοιχεία "apple", "banana", "cherry"
print(my_array[0])  # Εκτύπωση του πρώτου στοιχείου της λίστας, δηλαδή "apple"

Ο παραπάνω κώδικας εκτυπώνει το πρώτο στοιχείο της λίστας my_array. Η λίστα my_array περιέχει τρία στοιχεία: “apple”, “banana” και “cherry”. Με την γραμμή κώδικα print(my_array[0]), αναφερόμαστε στο πρώτο στοιχείο της λίστας χρησιμοποιώντας τον δείκτη [0]. Έτσι, η έξοδος του κώδικα θα είναι η λέξη “apple”, καθώς εκτυπώνεται το πρώτο στοιχείο της λίστας.

Για να αλλάξετε την τιμή του πρώτου στοιχείου του πίνακα με τα ονόματα των μητροπόλεων, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε την ακόλουθη εντολή:

cities = ["Αθήνα", "Θεσσαλονίκη", "Πάτρα", "Ηράκλειο"]
cities[0] = "Πειραιάς"  # Αλλαγή του πρώτου στοιχείου της λίστας από "Αθήνα" σε "Πειραιάς"

Με αυτήν την εντολή, η τιμή του πρώτου στοιχείου της λίστας cities, που είναι η “Αθήνα”, θα αλλάξει σε “Πειραιάς”. Έτσι, ο πίνακας θα γίνει:

["Πειραιάς", "Θεσσαλονίκη", "Πάτρα", "Ηράκλειο"]

Σημειώστε ότι οι δείκτες των στοιχείων της λίστας ξεκινούν από το 0, οπότε για να αλλάξετε την πρώτη θέση, χρησιμοποιείτε τον δείκτη [0].

[adinserter block=”3″]

Το μήκος ενός πίνακα αναφέρεται στον αριθμό των στοιχείων που περιέχει. Στην Python, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τη μέθοδο len() για να επιστρέψουμε το μήκος ενός πίνακα, δηλαδή τον αριθμό των στοιχείων που περιέχει.

Παράδειγμα χρήσης:

array = [1, 2, 3, 4, 5]
length = len(array)
print(length)  # Εκτύπωση του μήκους του πίνακα, π.χ., 5

Η συνάρτηση len() αξιολογείται στον αριθμό των στοιχείων του πίνακα και επιστρέφει αυτόν τον αριθμό, ο οποίος μπορεί να αποθηκευτεί σε μια μεταβλητή για περαιτέρω επεξεργασία.

Παράδειγμα:

Έστω ότι έχουμε τον παρακάτω πίνακα με τιμές κατανάλωσης καυσίμου αυτοκινήτων σε λίτρα ανά 100 χιλιόμετρα:

fuel_consumption = [7.2, 8.6, 6.9, 7.5, 9.1, 8.0]

Για να υπολογίσουμε το μέσο όρο της κατανάλωσης, θα χρησιμοποιήσουμε την len() συνάρτηση για να βρούμε το πλήθος των στοιχείων του πίνακα, και θα προσθέσουμε τις τιμές του πίνακα σε έναν μετρητή total και θα διαιρέσουμε το total με το πλήθος των στοιχείων του πίνακα:

fuel_consumption = [7.2, 8.6, 6.9, 7.5, 9.1, 8.0]  # Λίστα με τις τιμές κατανάλωσης καυσίμου
total = 0  # Αρχικοποίηση μεταβλητής total με την τιμή 0

# Υπολογισμός συνολικής κατανάλωσης καυσίμου
for i in fuel_consumption:
    total += i  # Προσθήκη της τρέχουσας τιμής στη μεταβλητή total

avg = total / len(fuel_consumption)  # Υπολογισμός μέσου όρου κατανάλωσης καυσίμου
print("Ο μέσος όρος κατανάλωσης καυσίμου είναι:", avg)  # Εκτύπωση μηνύματος με τον μέσο όρο κατανάλωσης καυσίμου

Το αποτέλεσμα που θα εμφανιστεί στην οθόνη θα είναι:

Ο μέσος όρος κατανάλωσης καυσίμου είναι: 7.9

Ο παραπάνω κώδικας υπολογίζει τον μέσο όρο κατανάλωσης καυσίμου μιας οχήματος.

Αρχικά, ορίζεται μια λίστα fuel_consumption που περιέχει τις τιμές κατανάλωσης καυσίμου για κάθε ταξίδι.

Στη συνέχεια, ορίζεται μια μεταβλητή total με αρχική τιμή 0, η οποία θα χρησιμοποιηθεί για να αθροίσει τις τιμές κατανάλωσης καυσίμου.

Έπειτα, χρησιμοποιώντας έναν βρόχο for, πραγματοποιείται επανάληψη σε κάθε τιμή της λίστας fuel_consumption. Κατά τη διάρκεια της επανάληψης, η τρέχουσα τιμή προστίθεται στη μεταβλητή total.

Στο τέλος του βρόχου, υπολογίζεται ο μέσος όρος κατανάλωσης καυσίμου διαιρώντας το total με τον αριθμό των τιμών στη λίστα fuel_consumption, που προκύπτει από τη συνάρτηση len(fuel_consumption).

Τέλος, εκτυπώνεται ένα μήνυμα που περιλαμβάνει τον μέσο όρο κατανάλωσης καυσίμου.

Στην Python, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τη δομή επανάληψης for-in για να εκτελέσετε μια ενέργεια για κάθε στοιχείο ενός πίνακα (ή λίστας). Ο τρόπος αυτός επιτρέπει τη διάσχιση των στοιχείων του πίνακα ένα-ένα και την εκτέλεση κώδικα για κάθε στοιχείο.

Για παράδειγμα, μπορείτε να έχετε έναν πίνακα (ή λίστα) με τιμές και να θέλετε να εκτελέσετε μια ενέργεια για κάθε τιμή. Χρησιμοποιώντας τη δομή for-in, μπορείτε να διατρέξετε όλα τα στοιχεία του πίνακα και να εκτελέσετε τον κώδικα σας για κάθε στοιχείο.

Παρακάτω παρουσιάζεται ένα παράδειγμα κώδικα:

my_array = [1, 2, 3, 4, 5]

for item in my_array:
    # Εκτελείται κώδικας για κάθε στοιχείο του πίνακα
    print(item)

Στο παραπάνω παράδειγμα, ο κώδικας εκτυπώνει κάθε στοιχείο του πίνακα my_array, ξεκινώντας από το πρώτο στοιχείο και καταλήγοντας στο τελευταίο. Κάθε στοιχείο του πίνακα αποθηκεύεται στη μεταβλητή item, και ο κώδικας μέσα στη δομή επανάληψης εκτελείται για κάθε στοιχείο ξεχωριστά.

Ένα παράδειγμα με for in loop για να εκτυπώσουμε κάθε στοιχείο του πίνακα my_array:

my_array = ["apple", "banana", "cherry"]  # Αρχικοποίηση μιας λίστας με τα στοιχεία "apple", "banana", "cherry"

# Επανάληψη για κάθε στοιχείο x στη λίστα my_array
for x in my_array:
  print(x)  # Εκτύπωση του τρέχοντος στοιχείου x

Ο παραπάνω κώδικας εκτελεί την εξής λειτουργία:

1. Αρχικοποιεί μια λίστα με τα στοιχεία “apple”, “banana”, “cherry” και την αποθηκεύει στη μεταβλητή my_array.
2. Εκτελεί μια επανάληψη για κάθε στοιχείο x στη λίστα my_array.
3. Κατά τη διάρκεια κάθε επανάληψης, εκτυπώνει το τρέχον στοιχείο x.

Έτσι, ο κώδικας θα εκτυπώσει τα στοιχεία “apple”, “banana” και “cherry” στη σειρά, καθώς αυτά είναι τα στοιχεία της λίστας my_array.

Μπορείτε να επεκτείνετε έναν πίνακα χρησιμοποιώντας τη μέθοδο append(). Η μέθοδος append() προσθέτει ένα νέο στοιχείο στο τέλος του πίνακα.

Παράδειγμα:

fruits = ["apple", "banana", "cherry"]  # Δημιουργία λίστας με τα φρούτα "apple", "banana", "cherry"
fruits.append("orange")  # Προσθήκη του φρούτου "orange" στο τέλος της λίστας
print(fruits)  # Εκτύπωση της ενημερωμένης λίστας με τα φρούτα

Ο παραπάνω κώδικας πραγματοποιεί τις παρακάτω ενέργειες:

1. Δημιουργεί μια λίστα με τα στοιχεία “apple”, “banana” και “cherry”.
2. Προσθέτει το στοιχείο “orange” στο τέλος της λίστας.
3. Εκτυπώνει την ενημερωμένη λίστα με τα στοιχεία “apple”, “banana”, “cherry” και “orange”.

Έτσι, ο κώδικας προσθέτει το φρούτο “orange” στο τέλος της αρχικής λίστας και εμφανίζει την ενημερωμένη λίστα με τα φρούτα.

Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τη μέθοδο pop() για να αφαιρέσετε ένα στοιχείο από μια λίστα. Η μέθοδος pop() δέχεται έναν προαιρετικό δείκτη, ο οποίος υποδηλώνει τη θέση του στοιχείου που θέλετε να αφαιρέσετε. Αν δεν καθορίσετε τον δείκτη, η pop() θα αφαιρέσει και θα επιστρέψει το τελευταίο στοιχείο της λίστας. Η μέθοδος pop() επιτρέπει επίσης την αφαίρεση και επιστροφή πολλαπλών στοιχείων με έναν δείκτη που αντιστοιχεί σε μια καθορισμένη περιοχή της λίστας.

[adinserter block=”4″]

Επίσης, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τη μέθοδο remove() για να αφαιρέσετε ένα συγκεκριμένο στοιχείο από τον πίνακα, αν γνωρίζετε την τιμή του στοιχείου.

Παρακάτω είναι παραδείγματα για τη χρήση και των δύο μεθόδων:

Παράδειγμα με τη μέθοδο pop() για την αφαίρεση στοιχείου στη θέση 1:

fruits = ["apple", "banana", "cherry"]  # Δημιουργία μιας λίστας με ονόματα φρούτων

fruits.pop(1)  # Αφαίρεση του στοιχείου στη θέση 1 (δηλαδή του "banana") από τη λίστα

print(fruits)  # Εκτύπωση της ανανεωμένης λίστας φρούτων

Ο παραπάνω κώδικας κάνει τα εξής:

1. Δημιουργεί μια λίστα με ονόματα φρούτων: fruits = ["apple", "banana", "cherry"].
2. Χρησιμοποιεί τη μέθοδο pop() για να αφαιρέσει το στοιχείο στη θέση 1 (το “banana”) από τη λίστα: fruits.pop(1).
3. Εκτυπώνει την ανανεωμένη λίστα φρούτων που δεν περιλαμβάνει πλέον το “banana”: print(fruits).

Έτσι, ο κώδικας εκτυπώνει το αποτέλεσμα: ['apple', 'cherry'], δηλαδή την ανανεωμένη λίστα φρούτων μετά την αφαίρεση του “banana”.

Παράδειγμα με τη μέθοδο remove()

fruits = ["apple", "banana", "cherry"]  # Δημιουργία λίστας με ονόματα φρούτων
fruits.remove("banana")  # Αφαίρεση του στοιχείου "banana" από τη λίστα
print(fruits)  # Εκτύπωση της λίστας μετά την αφαίρεση: ['apple', 'cherry']

Ο παραπάνω κώδικας πραγματοποιεί τις εξής ενέργειες:

1. Δημιουργεί μια λίστα με τρία στοιχεία: “apple”, “banana” και “cherry”.
2. Χρησιμοποιεί τη μέθοδο remove() για να αφαιρέσει το στοιχείο “banana” από τη λίστα.
3. Εκτυπώνει την ενημερωμένη λίστα, που πλέον περιέχει μόνο τα στοιχεία “apple” και “cherry”.

Συνολικά, ο κώδικας αφαιρεί το στοιχείο “banana” από τη λίστα fruits και εκτυπώνει την ενημερωμένη λίστα.